Rokkeveen en Noordhove – Geheugen van Zoetermeer

Rokkeveen en Noordhove zijn allebei ontstaan na een jarenlange, taaie strijd met de provincie en het Rijk. De gemeente wilde Noordhove, dat al als toekomstige reserveruimte op de plankaart van 1968 stond in 1987 realiseren. De provincie wilde ten zuiden van de A12 bouwen.

In de jaren (19)80 ging het in Nederland niet goed. De grote steden klaagden over verlies van bevolking en werkgelegenheid. Het Rijk koos er voor de overloop op termijn te beëindigen. Zoetermeer was als bouwplaats echter onmisbaar. Eind 1984 mocht van minister Winsemius flink worden doorgebouwd aan beide zijden van de A12, en wel tot 1990. Noordhove-2 werd een twistappel want het ontbrak aan goed openbaar vervoer in dit nieuwe stadsdeel. Bij de onderhandelingen vanaf 1991 over de VINEX-locatie werd Oosterheem aanvaard en daarmee kwam er geld beschikbaar voor verlenging van de Randstadrail naar Oosterheem. Zo kwam Noordhove iets dichter bij een tramhalte te liggen (Willem Dreeslaan) en werd de bouw aanvaardbaar geacht.

Rokkeveen

Verder had de Rijksoverheid in 1989 het subsidiebeleid voor woningbouw radicaal omgegooid. Dat kwam neer op maximaal 30% sociale woningbouw in alle nieuwe uitbreidingswijken. In Rokkeveen-Oost werden nog huurwoningen gerealiseerd, die voor 1989 waren gepland, terwijl de rest van Rokkeveen vooral koopwoningen kent. Ook Noordhove begon met de bouw van huurwoningen.

Zo begonnen de wijken Rokkeveen en Noordhove in 1987 tegelijk met hun woningbouw. Op grond van de ervaring in Seghwaert besloot de gemeente tot een sobere planopzet. Met grotere bouwstromen kon de openbare ruimte minder kostbaar in aanleg en onderhoud worden. De geometrische opzet van Rokkeveen (vierkanten, driehoeken, cirkels en rechte lijnen) maakte onderdeel uit van de systematische aanpak van de stedenbouw en was ook een antwoord op het verwijt van ‘nieuwe truttigheid’. Rokkeveen-Centrum werd een symmetrische wijk rond een wijkwinkelcentrum en met een schegvormig parkgebied vanaf de oude watertoren. Een groot kantorencomplex, de Campus, ligt tegenover het winkelcentrum en bij het NS-station Zoetermeer-Oost. Het laatste wijkdeel, Rokkeveen-West, profiteerde van de Floriade 1992, die een geometrisch georganiseerd bouwterrein achterliet. De buurten in Rokkeveen hebben allemaal een verschillende architectuurstijl. Met die geometrische opzet werd overigens ook het oude cultuurlandschap op wat resten na, stevig overschreven.

Gekleurde flats aan de Woudlaan in de wijk Rokkeveen met op de achtergrond de Balijbrug

De originele H-structuur van hoofdwegen hield geen rekening met Rokkeveen. Het systeem moest worden aangepast en zo kent Zoetermeer nu een ringweg met de Zuidweg als zuidelijke schakel, die aansluit op de Oostweg aan de ene kant en de verlengde Afrikaweg aan de andere kant. De openbaar vervoerontsluiting is niet op het niveau van de rest van de stad. De Randstadrail, voorheen de Sprinter had doorgetrokken kunnen worden, maar de ruimtereservering is vervallen (Nathaliegang). Wel heeft Rokkeveen toegang tot drie NS stations en is de Randstadrail via het NS station Zoetermeer-Oost goed bereikbaar. Aan de oostkant van Rokkeveen kwam een omvangrijk modern bedrijven/kantorengebied tot stand: Lansinghage, en langs de Zuidweg een kantorenstrook . Rokkeveen telt dus, anders dan de andere wijken, een grote hoeveelheid arbeidsplaatsen.

Noordhove

Ook Noordhove kent een ‘rationele’ of geometrische structuur. Het stedenbouwkundig plan is net als het plan voor Rokkeveen door dezelfde gemeentelijke stedenbouwkundigen ontworpen. De eerste fase van Noordhove omvatte vrijwel alleen laagbouw, in de tweede fase was de afkeer van hoogbouw weggezakt. Toen bleek de markt voor appartementen reëel te zijn, zolang het maar geen galerijflats waren. Net als bij de stadsparken is in Noordhove de ecologie de wijk binnengedrongen en kent de wijk diverse voorzieningen voor de opvang van regenwater en een waterrijke stadsrand (Benthuizerplas als vogelgebied).

Meer informatie:

Boeken en tijdschriften

Boekraad, C. (Cees), Van Winsen, M. (Marcel), Ter Cate, G., Goutier, R. (Ralph) & Koopmans, B. (Botine) (red.) (2002). De gave stad: Noordhove. Gemeente Zoetermeer.
Boekraad, C. (Cees), Winsen, M. (Marcel) & Koopmans, B. (Botine)(red.) (2002). De gave stad: Rokkeveen. Gemeente Zoetermeer.
Van Winsen, M. (Marcel), Van Velzen, H. (Hugo), Waijer, P. (Pieter), Van Geest, J. (Joosje) (red.), Panman, M. (Margriet) (red.), Van der Burg, A. (Arjen) (red.) en Hermans, W. (Willem) (red.). (2023). Wijkbiografie Post 45: 8. Noordhove. Gemeente Zoetermeer.
Van Winsen, M. (Marcel), Van Velzen, H. (Hugo), Waijer, P. (Pieter), Van Geest, J. (Joosje) (red.), Panman, M. (Margriet) (red.), Van der Burg, A. (Arjen) (red.) en Hermans, W. (Willem) (red.). (2023). Wijkbiografie Post 45: 9. Rokkeveen. Gemeente Zoetermeer.