Verder naar inhoud

De romantische schilders van de Haagse en Leidse school hebben het dorp Zoetermeer meermaals afgebeeld. Hun oog viel elke keer op de landelijke Delftsewallenwetering met de kerktoren van de Oude Kerk in het verschiet. Vóór 1950 was er nog geen bebouwing tussen de spoorlijn en de Dorpsstraat. Vanaf 1938 kon je met de auto over de Rijksweg van Den Haag naar Gouda. Bij Zoetermeer zag je dan over de weilanden aan de horizon de toren van de Oude Kerk. Voor die tijd ging het verkeer door de Dorpsstraat. Als je vanaf de Oude Kerk vijf minuten langs de wetering naar het zuiden liep en je draaide je om, zag je hetzelfde dorpsgezicht met een watertje en kleine huisjes aan de voet van de kerktoren. 

Arend Jan van Driesten uit Leiden (1878-1969) liet zich al vroeg inspireren. Hij kreeg de kunstliefde met de paplepel ingegoten door zijn vader, een ambtenaar die graag zelf kunstschilder was geworden. Zijn eerste lessen kreeg hij dan ook van zijn vader, die hem ook vaak op lange wandelingen meenam. Vanuit Leiden is Zoetermeer een uurtje of twee dus wellicht heeft dat hem hier gebracht. Hij maakte al in 1898 een nostalgisch schilderij van de Delftsewallenwetering met een flink aandeel typisch Hollandse lucht, waarschijnlijk ter plekke geschilderd. 

In 1865 werd in Zoetermeer Cornelis Koppenol geboren. Hij zou zich ontwikkelen tot een veelzijdig schilder en tekenaar die zowel binnen als buiten, in interieur, steden en landschappen thuis was. Hij illustreerde publicaties en was zelfs porseleinschilder bij de Porceleyne Fles in Delft. In Den Haag gaf hij les aan de Academie van Beeldende Kunsten en liet zich inspireren door Scheveningse strandtaferelen. Helaas is van hem geen werk bekend waarin zijn geboorteplaats is afgebeeld, of het moet de portrettekening van ‘het mooiste meisje van Zoetermeer’ zijn? De vader van Cornelis, ook Cornelis geheten, was een broodbakker die in 1865 met de Zoetermeerse Sophia Mondt trouwde. Nog geen half jaar na het huwelijk overleed Cornelis en trok Sophia in bij haar vader Christoffel Mondt, baardscheerder aan de Dorpsstraat. In december 1865 werd alsnog hun zoontje geboren. Moeder Sophia kreeg nog een jongetje in 1868 dat al na twee dagen overleed. Begin 1869 trouwde zij met Henk van Kemenade, ook een bakker, met wie zij een koffiehuis in Den Haag begon. Kleine Cornelis ging mee en toen hij twaalf jaar oud was verhuisden ze naar Leiden. Toen hij in 1885 in dienst moest, stond hij al ingeschreven als leerling schilder. Bij zijn huwelijk in Den Haag in 1890 was hij officieel kunstschilder. 

Het mooiste meisje van Zoetermeer door Cornelis Koppenol (afbeelding: coll. HGOS)
Het mooiste meisje van Zoetermeer door Cornelis Koppenol (afbeelding: coll. HGOS)

Johannes Karel Leurs (1865-1938) was een Haagse schilder die tot zijn onverwachte vertrek naar Nederlands Indië in 1935, zijn hele leven in Den Haag en omgeving doorbracht. Hij legde het leven op het platteland inclusief vee veelvuldig vast. Op enig moment aan het begin van de 20e eeuw moet Zoetermeer zijn aandacht hebben getrokken want van zijn hand bestaat een fors schilderij met zicht op de Delftsewallen en de Oude Kerk. Hij heeft het beeld iets verfraaid want links staat een hoog huis dat daar nooit heeft gestaan en in de verte schilderde hij een stenen brug die daar al in 1868 was weggehaald. De kerktoren en de huisjes rechts geven wel een waarheidsgetrouw en pittoresk beeld van Zoetermeer in die tijd.